Na miejscu wypadku
Każdemu z nas może przydarzyć się, że będziemy świadkami wypadku drogowego. Już sama myśl o tym budzi w niektórych lęk i przerażenie. Obawa przed udzieleniem pierwszej pomocy poszkodowanym rodzi się z niewiedzy, z przeświadczenia o braku umiejętności przeprowadzenia takiej czynności. Tymczasem nieudzielenie pomocy poszkodowanemu jest przestępstwem. Nie robiąc nic narażamy się nie tylko na późniejsze wyrzuty sumienia, ale przede wszystkim na odpowiedzialność karną. Prawodawca nie określił natomiast żadnych konsekwencji prawnych dla osoby, która udzielając pierwszej pomocy nieświadomie swoim zachowaniem zaszkodziła pokrzywdzonemu. Biorąc powyższe pod uwagę pamiętajmy, aby zawsze udzielić pierwszej pomocy komuś, kto jej potrzebuje, oczywiście na tyle ile potrafimy.
Pamiętajmy o kilku zasadach będąc na miejscu wypadku.
Jest absolutnie naturalne, że odczuwamy stres, kiedy nagle stajemy twarzą w twarz z sytuacją wymagającą udzielenia pomocy w prawdziwym wypadku. Postaraj się uspokoić zanim zaczniesz działać. Wykorzystaj chwilę, by się zdystansować. Nie działaj zbyt szybko i pod żadnym pozorem nie narażaj własnego bezpieczeństwa.
Zapewnij poszkodowanemu wsparcie emocjonalne. Zachowuj się przyjaźnie i bez uprzedzeń, wyjaśnij mu dokładnie co się stało i co będzie się działo. Poproś o współpracę. Słuchaj poszkodowanego i okaż mu współczucie, jeśli to konieczne pomóż mu w wykonaniu podstawowych czynności. Nie podawaj poszkodowanemu nic do picia i jedzenia (może konieczne będzie poddanie go znieczuleniu do zabiegu), chyba, że robisz to na wyraźne polecenie personelu medycznego.
Podczas zajmowania się otwartymi ranami, ważne jest, aby obniżyć do minimum ryzyko infekcji pomiędzy ratownikiem a poszkodowanym. Upewnij się, że nie będziesz miał bezpośredniego kontaktu z krwią, ani innymi płynami ustrojowymi poszkodowanego. Jeśli to możliwe umyj ręce wodą i mydłem w płynie przed udzieleniem pomocy. Używaj jednorazowych rękawiczek, a jeśli to niemożliwe wykorzystaj foliowe torebki, aby chronić ręce. Zachowaj ostrożność mając do czynienia z ostrymi przedmiotami i zabezpiecz je, nie narażając się na niepotrzebne ryzyko. Dla ratownika ryzyko zakażenia podczas wykonywania oddechów ratowniczych metodą usta-usta jest niewielkie. Po udzieleniu pomocy dokładnie umyj ręce, a używane rękawiczki jednorazowe przekaż personelowi medycznemu (nie wyrzucaj ich do ogólnodostępnego kosza na śmieci)
Zapewnienie bezpieczeństwa
-przede wszystkim dbaj o własne bezpieczeństwo
-wezwij wykwalifikowane służby ratunkowe, jeśli sytuacja nie jest bezpieczna i nie możesz udzielić pomocy bez podejmowania ryzyka
-poczekaj w bezpiecznej odległości dopóki nie przyjedzie wykwalifikowana pomoc
-informuj innych o zaistniałym niebezpieczeństwie
Przy wypadku komunikacyjnym ( samochodowym, motocyklowym, rowerowym, z udziałem pieszych) :
-zaparkuj swój pojazd przed miejscem zdarzenia, nie powodując przy tym zagrożenia bezpieczeństwa ruchu drogowego
-załóż kamizelkę odblaskową lub miej przy sobie przedmiot odblaskowy
-postaw trójkąt ostrzegawczy w odpowiedniej odległości:
-autostrady, drogi ekspresowe: 100 metrów za pojazdem; trójkąt umieszcza się na jezdni lub poboczu, odpowiednio do miejsca unieruchomienia pojazdu
-poza obszarem zabudowanym w odległości 30-50 metrów za pojazdem
-na obszarze zabudowanym, za pojazdem lub na nim, na wysokości nie większej niż 1 metr
-włącz światła awaryjne, a jeśli pojazd nie jest w nie wyposażony, włącz światła pozycyjne
-wyłącz zapłon we wszystkich uszkodzonych pojazdach ( wyjmij kluczyk ze stacyjki)
-zaciągnij hamulec ręczny, podłóż pod koło kamień, bryłę ziemi, gałąź
-nie pozwól nikomu używać otwartego ognia w pobliżu miejsca wypadku
-pamiętaj, że poduszka powietrzna, która nie uruchomiła się podczas wypadku, może wybuchnąć nieoczekiwanie
Przenoś poszkodowanego tylko gdy:
-istnieją zagrożenia niemożliwe do zabezpieczenia
-miejsce wypadku nie jest zabezpieczone, a jesteś w stanie podjąć ewakuację bez narażania się na niebezpieczeństwo
-poszkodowany spędził dużo czasu w zimnie i w związku z tym istnieje poważne ryzyko wychłodzenia, również ratownika.
Ocena stanu osoby poszkodowanej
Przedstaw się i wyjaśnij, co zamierzasz zrobić, to zwiększy zaufanie poszkodowanego w stosunku do ciebie. Sprawdź stan poszkodowanego. Przede wszystkim sprawdź. Czy jest przytomny i czy prawidłowo oddycha. W sytuacjach w których upośledzona jest przytomność lub oddychanie, często stanowią zagrożenie dla życia. Inne przykłady stanów zagrażających życiu to masywne krwotoki, oparzenia, ból w klatce piersiowej czy udar. W tych przypadkach poszkodowany wymaga natychmiastowej pomocy.
Oceniając przytomność:
-delikatnie potrząśnij poszkodowanego za ramiona
-zapytaj głośno, np. "co się stało?", "Co cię boli?". "Jak się nazywasz?"
Jeśli poszkodowany zareaguje:
-pozostaw poszkodowanego w takiej pozycji w jakiej go zastałeś, nie przenoś poszkodowanego, chyba że sytuacja zagraża bezpieczeństwu jego i ratownika
-spróbuj dowiedzieć się co mu się stało
-jeśli to konieczne wezwij pomoc
-regularnie oceniaj stan poszkodowanego
Jeśli poszkodowany nie zareaguje:
-wołaj o pomoc (wyznacz osobę do pomocy, wezwania służb ratunkowych)
-odwróć poszkodowanego na plecy i udrożnij drogi oddechowe
SCHEMAT
POSZKODOWANY NIE REAGUJE NA PRÓBĘ NAWIĄZANIA KONTAKTU
wołaj o pomoc
odwróć poszkodowanego na plecy i udrożnij drogi oddechowe, skontroluj oddech ( przez 10 sekund)
poszkodowany oddycha prawidłowo poszkodowany nie oddycha prawidłowo
1.ułóż poszkodowanego w pozycji bezpiecznej 1. wezwij pogotowie ratunkowe
2.wezwij pogotowie ratunkowe 2. rozpocznij reanimację
3.regularnie kontroluj stan poszkodowanego
Telefony alarmowe na terenie Polski to:
Centrum Powiadamiania Ratunkowego – 112
Pogotowie Ratunkowe – 999
Straż Pożarna – 998
Policja – 997
Zgłaszając o wypadku powiedz wyraźnie:
-gdzie mają dojechać służby ratunkowe
-co się stało i jakie są zagrożenia
-kto jest poszkodowanym i w jakim stanie się znajduje
-odpowiedz na inne pytania dyspozytora
Nigdy nie kończ pierwszy rozmowy z dyspozytorem, zrób to dopiero wtedy, kiedy potwierdzi on przyjęcie zgłoszenia. W trakcie rozmowy staraj się powstrzymać swoje emocje, tak aby dyspozytor nie musiał cię uspokajać i tym samym opóźniać reakcji na zdarzenie.
(źródło: "Podstawowy kurs pierwszej pomocy" PCK)